Benarkah Industri Automotif Jepun dan Korea Maju Tanpa Bahasa Inggeris?

Tiga minggu lalu, Pemandu  (Performance Management and Delivery Unit) mengumumkan bahawa kajian menunjukkan 99 peratus ibu bapa setuju dengan pendapat bahawa pendedahan Bahasa Inggeris di sekolah awam perlu ditingkatkan.

Seperti yang dijangkakan, ada yang rasa tidak sedap hati, dengan pendedahan Pemandu.

“Korea dan Jepun boleh maju tanpa Bahasa Inggeris, kenapa kita perlu mengagung-agungkan budaya ala-Barat?,” adalah alasan ramai warga maya. Hujahan yang seterusnya mengkaji dengan lebih teliti sama ada pendapat sebegini bernas atau tidak.

Biasanya, rencana dan laporan berita yang dipaparkan dalam Carlist.my ditulis dalam Bahasa Inggeris. Tetapi untuk menujukan objektif rencana ini, iaitu untuk menegaskan kepentingan kebolehan dwi-bahasa, hujah-hujah rencana ini akan disampaikan dalam Bahasa Melayu.

Sebelum itu, mari kita meninjau realiti tahap penguasaan Bahasa Inggeris di sekolah awam kita. 

Singgah saja di kawasan pameran BMW, kedengaran anak-anak muda Cina bertutur dengan rakan sekerja Jerman dalam Bahasa Jerman. Pergi ke Peugeot, ada pula yang cakap Perancis. Pergi ke Toyota, ramai pula yang boleh bertutur dalam bahasa Jepun. Pada masa yang sama, ada juga staf berbangsa Jerman, Perancis, Jepun yang bertutur dalam Bahasa Cina.

Bagi para graduan Cina, kesimpulannya amat mudah. Setiap kebolehan tambahan adalah satu langkah ke depan untuk membuka lebih banyak peluang pekerjaan.

Graduan tempatan tak akan dapat faham betapa sengitnya persaingan antara graduan Cina. Kalau engkau ingat diri anda pandai, penuh berbakat, bayangkan berapa ramai lagi yang lebih handal dari anda sekiranya anda tinggal di negara yang bilangan penduduknya mencecah 1.3 billion.

Inggeris itu bukan lagi satu kelebihan. Sila tuas sikit pemikiran anda. Ini tahun 2015, bukan 1950. British bukan lagi satu empayar. Abad ke-21 ini adalah abad ekonomi membangun, atau dalam kata orang putih - ‘emerging markets.’

Tetapi ramai di dunia ini boleh berbahasa Inggeris – 1.8 billion ramai. Ada ramai lagi yang boleh berbahasa Jepun, Cina, Korea, Jerman, selain daripada bahasa Inggeris, dan juga bahasa ibunda mereka. Pada zaman sekarang, Inggeris itu hanya kebolehan asas sahaja, bukan lagi satu kelebihan.

Beginilah jadinya apabila rakyat dilindungi daripada persaingan luar – jahil dengan perkembangan luar, ada masa untuk berdebat isu yang remeh-temeh.

Ada juga yang berpendapat bahawa adalah tidak realistik untuk pelajar-pelajar tempatan menguasai dua bahasa, dan justeru itu bahasa kebangsaan harus didahulukan sebelum Bahasa Inggeris. Tidak sedarkah mereka bahawa kita tiada masa untuk berlengah lagi? Ini bukan lagi satu pilihan. Kemunduran sistem pendidikan dan kualiti para graduan tempatan sudah sampai ke tahap yang amat kritikal.

Tahukah anda bahawa dalam ujian sains dan matematik sedunia PISA (Programme for International Student Assessment) yang terbaru, pelajar-pelajar berumur 15 tahun dari Vietnam menduduki tempat ke-12, Thailand ke-47, Singapura di No.1. Di manakah Malaysia? Tempat ke-52.

Yang menghairankan lagi, timbalan menteri pendidikan Vietnam, Nguyen Vinh Hien mengingatkan sekolah-sekolah di Vietnam supaya jangan terlalu gembira dengan prestasi Vietnam dalam PISA kerana PISA tidak menilai kebolehan pelajar-pelajar untuk berkomunikasi, pemikiran kritikal dan kreatif – semuanya amat penting dalam mentukan kerjaya masa depan mereka.

“We have to be honest and admit that if fully assessed, Vietnamese students’ capacity is still poor,” komen Nguyen.

Menteri-menteri Vietnam pun bukan yang jenis menepuk dada kerana sudah menjadi juara kampung. Adakah kita langsung tidak malu didahului Vietnam?

Adakah masa depan anak-anak kita ialah sekadar bekerka sebagai operator kilang di Vietnam, bekerja di bawah jurutera Vietnam?

Tahukah anda di negara Cina, kanak-kanak berumur 6 tahun sudah digalakkan untuk belajar pengekodan perisian komputer? Apatah lagi Bahasa Inggeris?

Petikan dari laporan Bloomberg menerangkan sentimen Pn. Wu Pei, ibu kepada seorang anak 6 tahun yang mengekod app mainan computer sebagai hobi, “A lot the jobs from my parents’ generation don’t exist anymore and I think about what that means in 20 years,” she said. “When our kids grow up they will be competing globally and by then coding will be a skill as common as English.”

Jepun dan Korea tidak perlu Bahasa Inggeris

Memang betul, negara Jepun dan Korea juga mampu memajukan diri mereka tanpa menguasai Bahasa Inggeris. Tetapi itu cerita dulu, sebelum dunia menjadi global.

Pada masa yang sama, Bahasa Jepun juga ada dua perkataan yang tiada penterjemahan yang tepat dalam bahasa Inggeris – ‘seppukku’ dan ‘karaoshi.’

Seppuku itu maksudnya membunuh diri untuk menebus kehormatan sendiri, lebih rela mati daripada menanggung malu sekiranya gagal.

Rakyat Jepun amat sensitif dengan rasa malu.

Tahun lalu, Midori Matsushima, bekas Menteri Keadilan, letak jawatan dan menundukkan kepala kepada pihak media untuk meminta maaf kerana dituduh pecah amanah. Apa salah yang dibuatnya? Matsushima dituduh membeli hati pengundi dengan memberi kipas tangan bernilai RM3.00 percuma semasa kempen pilihan raya. Bagi kipas tangan RM3.00 sahaja pun kena letak jawatan!

Beliau cuma dituduh, belum lagi didapati bersalah oleh mahkamah. Tetapi ini Jepun, bila sudah didapati bersalah, menteri mereka akan letak jawatan secara sukarela. Di Malaysia ini, ramai masih tidak reti lagi apa maksudnya malu.

Karoshi itu maksudnya mati kerana terlampau lebih kerja. Pada tahun 2008, seorang jurutera Toyota mati akibat karoshi. Jurutera Toyota Camry Hybrid tersebut dilaporkan bahawa telah bekerja lebih daripada 80 jam kerja lebihan masa sebelum dia mati akibat sakit jantung di rumahnya.

Arkib sejarah Toyota ada menceritakan kisah Kenya Nakamura, ketua juruteraan projek Toyota Crown pada 1955 – kereta penumpang monocoque pertama Toyota. Nakamura tahu bahawa ramai pembeli awal Toyota Crown membeli kereta tersebut atas rasa simpati, kerana mahu menyokong cita-cita negara Jepun.

Tetapi Nakamura berasa amat malu kerana rakyat Jepun membeli keretanya atas rasa simpati, bukan kerana rekaannya lebih baik daripada saingan luar. Kereta awal Toyota memang ada banyak masalah kualiti, tetapi pemandu Jepun rajin memberi maklum balas, dengan harapan Toyota akan giat meningkatkan mutu kerja mereka. Kisah pembangunan Toyota selepasnya kita semua tahu, tak payah cerita lagi. Orang Jepun, secara automatik dia akan bernekad untuk buat yang terbaik. Jika dia bukan yang terbaik, dia akan rasa malu.

Budaya Korea pun tak jauh berbeza. Ingatkah tragedi feri MV Sewol di Korea? Yang mana seramai 295 orang, kebanyakkan mereka pelajar Sekolah Tinggi Danwon maut lemas. Selepas tragedi itu, Perdana Menteri Korea Jung Hong-won meletak jawatan, penolong pengetua sekolah Danwon menggantungkan diri sehingga mati, meninggalkan nota ‘semoga saya akan terus dapat mendidik pelajar-pelajar saya yang mayat mereka belum lagi ditemui, di dunia akhirat.’ Mayat pemilik syarikat operator feri MV Sewol juga ditemui tidak lama selepas itu, juga dipercayai bunuh diri.

Jangan bodoh sombong. Jangan samakan diri anda dengan orang Jepun ataupun Korea. Sifat tanggungjawab mereka dan ciri-ciri budaya mereka adalah dari alam yang lain. Mereka sanggup bunuh diri atau letak jawatan jika gagal dalam tanggungjawab mereka. Bak pepatah yang saya terbaca di laman social media – ‘Jepun ni kalau dia bisu pun dia boleh berjaya.’ Sama juga dengan Korea.

Saya tak faham dari mana asalnya pendapat bahawa industri automotif Jepun maju tanpa Bahasa Inggeris. Engkau ingat staf Jepun yang dihantar ke Thailand, Indonesia, Eropah, Amerika Syarikat, mereka tulis email dalam bahasa Jepun? Atau staf berbangsa Thai di Toyota Motor Thailand hantar email ke Jepun dalam Bahasa Jepun?

Sampai sekarang saya tak pernah berkenalan dengan seorang tokoh industri Jepun langsung tidak boleh bertutur dalam Bahasa Inggeris. Yang pakai khidmat penterjemah itu pun bukan sebab mereka langsung tidak tahu Bahasa Inggeris. Kebanyakannya ialah adalah sebab kurang yakin untuk berbahasa Inggeris di khayalak ramai atau risau tersilap kata hingga meyinggungkan tetamu mereka sahaja.

Semasa saya menemuramah Ryo Mukumoto, ketua jurutera termuda di Honda, ada bantuan penterjemah. Tetapi semasa berborak dengan dia, dia tidak ada masalah berbual dengan saya dalam Bahasa Inggeris.

Kalau sekadar operator kilang, staf berpangkat eksekutif sahaja, memanglah tidak perlu Bahasa Inggeris. Tapi kalau hendak naik pangkat, mahu dihantar ke luar negara sebagai expat, Bahasa Inggeris itu wajib.

Menjelang tahun 2020, Honda akan menjadikan Bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi. Semua staf di Jepun sudah digalakkan untuk menghadiri kelas Bahasa Inggeris. Kenapa? Sebab Honda sudah maju ke tahap yang mereka bukan lagi sebuah syarikat Jepun.

Honda sekarang ialah sebuah syarikat global, perlu bekerjasama dengan staf dari pelbagai negara dan budaya. Budaya kerja yang terlalu Jepun sudah tidak sesuai dengan cara kerja zaman sekarang. Ketua projek untuk kereta terhandal Honda – NSX, bukan seorang warga Jepun, tetapi seorang warga Amerika Syarikat – Ted Klaus, yang hanya mampu berbahasa Inggeris. Klaus adalah ketua projek Honda pertama yang bukan berbangsa Jepun.

Seperti syarikat yang lain, banyak projek di Honda sudah tidak lagi khusus dikerjakan di Jepun. Kerja R&D di Honda kini dijalankan di AS, Cina, Thailand, Indonesia, India, UK, Jerman, dan Brazil. Bahasa Inggeris-lah yang menyatukan semua lokasi ini.  

Berikut ialah petikan daripada Honda Sustainability Report 2015:

Begitu juga di Renault dan Nissan. Semua komunikasi rasmi mesti menggunakan dalam Bahasa Inggeris. Ketua pegawai eksekutif Renault-Nissan Alliance Carlos Ghosn menerangkan kenapa dalam bukunya ‘Shift – Inside Nissan’s Historic Revival’:

“I’ve got no cultural predisposition to favour English. All my education is in French, and French is still the language I speak best. But we chose English because we had to be objective and acknowledge that when a Chinese person gets together with a German, a Frenchman, an American, and a Japanese, there’s not much chance that they’re going to speak French, or Chinese or anything other than English. Learning English isn’t a cultural notion. It’s like buying a software package to manage your electronic mail. You download it into your computer because you can’t communicate without it.”

Tahukah anda bahawa salah satu faktor Nissan berjaya di Amerika Syarikat adalah kerana En. Yutaka Katayama, pengasas Nissan USA, cukup fasih dengan Bahasa Inggeris?

Katayama sering digelar Mr. K atau ‘Father of the Z’ di Amerika Syarikat, kerana beliaulah yang mempopularkan model 240Z, kereta sukan pertama Nissan di pasaran eksport. Model 240Z berjaya kerana Mr. K ini cukup faham dengan budaya Amerika Syarikat. Dia bertengkar dengan ibu pejabat Jepun untuk menukar nama Datsun Fairlady kepada Datsun 240Z, kerana beliau faham nama Fairlady pasti akan ditertawa di AS.

Lihatlah ucapan President Toyota, Akio Toyoda di bawah. Memang jika dia berhadapan dengan media Jepun, di negara Jepun, dia akan bertutur dalam Jepun. Tetapi di luar Jepun, En Toyoda biasanya berbahasa Inggeris.

Bagaimana pula dengan industri automotif Korea? Tahukah anda pengasas Hyundai, Chung Ju Yung, adalah seorang yang amat mementingkan Bahasa Inggeris? Pendapat bahawa industri Korea maju tanpa Inggeris amat salah.

Asas syarikat Hyundai ialah dalam bidang pembinaan. Project pertama Hyundai, kontrek untuk membina kem tentera untuk tentera darat AS di Busan, ditawarkan kepada Hyundai kerana adik Ju Yung, Chung In Yung, fasih dalam Bahasa Inggeris. In Yung bekerja sebagai penterjemah kepada seorang pegawai tentera AS, Hank MacAlister.

Kebolehan Bahasa Inggeris oleh In Yung yang membuka banyak peluang kepada Ju Yung untuk berkenalan dengan anggota tentera AS. Kontrek pembinaan diberi kepada Hyundai kerana Hyundai adalah satu-satunya syarikat tempatan Korea yang mampu berkomunikasi dengan tentera AS.

Projek pembinaan di luar Korea yang seterusnya, di negara Arab dan Thailand, juga dikerjakan oleh In Yung, juga kerana kebolehan Bahasa Inggeris-nya. Boleh dikatakan bahawa In Yung, dengan penguasaan Bahasa Inggerisnya adalah faktor utama kejayaan Hyundai di luar Korea.

Apabila sampai masanya untuk menceburi industri automotif, dan memulakan export kereta ke AS – sejurus menjadi syarikat kereta Korea yang pertama di AS – tugas untuk menubuhkan Hyundai Motor America diberi kepada seorang lagi adik Ju Yung, Chung Se Yung. Seperti In Yung, Se Yung yakin menghadapi cabaran pasaran AS kerana beliau biasa berbahasa Inggeris.

Tahukah anda bahawa Hyundai adalah syarikat Korea pertama yang mewajibkan kelulusan Bahasa Inggeris dalam peperiksaan temuduga? (sumber: ‘Made in Korea: Chung Ju Yung and the rise of Hyundai’).

Walaupun Ju Yung telah menjadi antara orang yang terkaya di Korea, di masih berjalan kaki ke pejabatnya setiap hari – perjalanan kira-kira 4 km, dengan anak-anaknya yang juga bekerja di Hyundai.

Anak-anak Ju Yung juga tidak pernah dihantar ke sekolah dengan drebar.

“Only if one experiences the inconveniences of a jam-packed bus when young will one be able to feel the happiness of riding in an automobile bought with one’s own effrots,” kata Ju Yung dalam autobiografinya ‘Ordeals, but no failures.’

Yang kata industri Korea maju tanpa Bahasa Inggeris, mereka ingat Se Yung pergi merekrut wakil jualan baru di AS dengan Bahasa Korea ke?  

Sama juga dengan Kia. Dulu Kia hanya sekadar jaguh kampung Korea. Siapa yang menjadikan Kia sebagai jenama global? Muka siapakah yang sering dipaparkan dalam iklan Kia? Ya, Peter Schreyer, seorang warga Jerman. Adakah Encik Schreyer berbahasa Korea?

Dengan ini, saya harap warga maya akan henti daripada menyebarkan komen bahawa industri Korea dan Jepun maju tanpa Bahasa Inggeris, kerana ini ialah satu alasan yang amat jahil.

Pada zaman awal industri Jepun dan Korea, mereka mampu melonjat ke depan tanpa Bahasa Inggeris kerana kegigihan dan ciri-ciri budaya mereka yang amat sukar untuk dicontohi oleh kita. Pengalaman Jepun dan Korea harus dikagumi tetapi adalah tidak wajar untuk kita menggunakan mereka sebagai alasan untuk tidak belajar Bahasa Inggeris. Apabila sampai masa untuk mengembangkan industri mereka ke pasaran eksport, kedua-dua negara ini tegas mementingkan Bahasa Inggeris.

Tenaga kerja masa depan harus menguasai lebih daripada satu bahasa pengantaraan dunia selain daripada Bahasa Inggeris – Jepun, Korea, Cina, Jerman – semua juga penting.

Ramai lagi yang gemar menyindir mereka yang tidak fasih Bahasa Melayu, ‘Bangla pun boleh cakap Melayu,’ kata mereka. Ya, betul, pekerja asing Nepal dan Bangladesh pun boleh bertutur dalam Bahasa Melayu. Malangnya, golongan yang sering beralasan ini tidak sedar bahawa kebolehan pekerja-pekerja Bangladesh dan Nepal juga hampir setara dengan rakyat Malaysia yang tidak pandai Bahasa Inggeris.  Apabila menganggur, jangan salahkan orang lain.

Ikutlah contoh En. Akkbar Danial, Naib Pengerusi Honda Malaysia. Anak Kuala Krai, Kelantan. Fasih dalam Bahasa Melayu, Inggeris dan Jepun, termasuk loghat kelante.

Sama juga dengan En. Nor Hairuddin, anak Jerantut, Pahang. Beliau ialah ketua jurutera Honda pertama yang bukan berbangsa Jepun, fasih dalam Bahasa Inggeris dan Jepun.

Satu lagi contoh seorang warga global ialah President Toyota Motor Thailand, Kyoichi Tanada. Beliau fasih dalam Bahasa Jepun, inggeris dan Thai, sampai boleh menyampaikan ucapan rasmi dalam Bahasa Thai. Maklumlah saiz ekonomi Thailand lebih besar, ramai expat di Thailand ada motivasi untuk belajar Bahasa Thai. Tahukah anda bahawa ada ramai pemandu tuk-tuk dan teksi di Thailand yang Bahasa Inggerisnya lebih cekap daripada graduan tempatan kita?

Negara seperti Thailand dan Indonesia jauh lebih besar dari Malaysia. Saiz pasaran tempatan mereka cukup besar untuk memajukan industri tempatan, terutamanya Indonesia. Cabaran untuk negara kita berbeza, kita banyak bergantung kepada pasaran luar. Usah gunakan negara lain sebagai alasan, dan faham bahawa ada banyak faktor-faktor lain yang terlibat. 

Pn. Petra Schreiber, bekas pengarah pemasaran di Volkswagen Malaysia, yang kini telah berpindah balik ke pejabat Volkswagen di Hannover, boleh bertutur dalam Bahasa Jerman, Inggeris, Cina dan Perancis.

Saya harap anak-anak muda Malaysia akan mencontohi tokoh-tokoh industri ini. Berjaya atau menganggur, terpulang kepada kegigihan diri sendiri.